Aug 25, 2020
“ ဘယ်လိုအခက်အခဲကြုံကြုံ ကျွန်မတို့ကျော်လွှားနိုင်မယ့်နည်းကို ရှာနိုင်ပါတယ်။” -မြန်မာနိုင်ငံ၏ စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် အမျိုးသမီးများက အပြောင်းအလဲဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စွမ်းအင်ကဏ္ဍအပြောင်းအလဲတွင် ကြုံတွေ့ကျော်လွှားရသည့် စိန်ခေါ်မှုများမှာ ခါကာဘိုရာဇီ တောင်ပမာနှယ် မြင့်မားလှသည်။ နိုင်ငံတွင်း ဆင်ခြေဖုံးဒေသများတွင် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ အားထားလောက်သည့် စွမ်းအင်ကိုရရှိသောကြောင့် မဖြစ်မနေဆောင်ရွက် လိုစိတ်ဖြင့် ရည်မှန်းချက်ကြီးသည့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်နေသည်။
အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်သည့် စွမ်းရည်နှင့်ခွန်အားရှိသည့် တောင်တက် သမားများ ရှိမည်ဆိုပါက လုပ်ရဲကိုင်ရဲရှိပြီး အောင်မြင်သည့်သူအများစုတွင် လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှု အတွက် လေ့ကျင့်ထားပြီးဖြစ်သည့် ထွန်းသစ်စပုဂ္ဂလိက မီနီဂရစ်တည်ထောင်သည့် လုပ်ငန်းရှင် များပါဝင်သည်။ အစဉ်အလာအားဖြင့် အမျိုးသားများ ဦးစီးသည့်အင်ဂျင်နီယာလုပ်ငန်းတွင် အံ့သြ ဘွယ်ရာအလှည့်အပြောင်းမှာ ကျေးလက်ဒေသလျှပ်စစ်ဓါတ်အားရရှိရေးလုပ်ငန်းများကို စွမ်းအင် ကဏ္ဍတွင် အလုပ်လုပ်နေသည့် အမျိုးသမီးများက ပြောင်ပြောင်မြောက်မြောက် ဆောင်ရွက်နေ ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။အဆိုပါလုပ်ငန်းများမှာ ရေရှည်တည်တံ့မည်ဆိုပါက မြန်မာနိုင်ငံ သည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံများတွင် ပင်မဓါတ်အားလိုင်းကို အမှီခိုကင်းသည့် စွမ်းအင်ကို အောင်မြင်စွာအသုံးပြုနိုင်သည့် နိုင်ငံများစာရင်းတွင် ပါဝင်လာမည်ဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ ပြည်သူများ ပင်မဓါတ်အားလိုင်းနှင့်ချိတ်ဆက်ခြင်းမရှိသည့် ဓါတ်အားကို ယခင် ကထက် ရရှိရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေသော ထိပ်တန်းလုပ်ငန်းများနှင့် အစပျိုးလုပ်ငန်းများကို ဦးစီးဆောင်ရွက်နေသည့် အမျိုးသမီးများအား Smart Power Myanmar ကသွားရောက် တွေ့ဆုံ ခဲ့ပါသည်။
ထိုသို့စွမ်းအင်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် ဦးစီးဆောင်ရွက်နေသည့် အမျိုးသမီးများ၏ လုပ်ငန်း အတွေ့အကြုံ၊ရင်ဆိုင်ရသည့် စိန်ခေါ်မှုများအပေါ် သဘောထားအမြင်များနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်သူများ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားပိုမိုရရှိရန် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်သည့် အခွင့်အလမ်းများ အကြောင်းကို ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
“ ကျွန်မလုပ်ငန်းတာဝန် စတင်ထမ်းဆောင်တဲ့ ၂ဝဝဝပြည့်နှစ်မှာ ဒီကဏ္ဍမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီးက နည်းနည်းလေးပဲရှိတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဟာ ပြည်ပမှာ သင်တန်းကောင်းကောင်း တွေသွားတက်ခွင့်ရလာတာကြောင့် ခုဆိုရင် ဒီကဏ္ဍမှာ အလုပ်လုပ်တဲ့ အမျိုးသမီးဦးရေ ပိုများလာပါပြီ။ အမျိုးသမီးအင်ဂျင်နီယာတွေ တော်တော်များများ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြတယ်ဆိုပေမယ့် လုပ်ငန်း အဆင့်ဆင့်တိုင်းမှာ နေရာရဖို့ အဲဒီအမျိုးသမီးတွေ အတော်ရုန်းကန်ကြရတယ်” ဟု ကျေးလက် ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာန(DRD)မှ ညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့်အမျိုးသားလျှပ်စစ်ဓါတ်အား ရရှိရေး စီမံကိန်း ၏စီမံကိန်း(NEP) မန်နေဂျာဒေါက်တာစိုးစိုးအုန်းကပြောကြားသည်။DRDသည် ကမ္ဘာ့ဘဏ် (World Bank)၏ ငွေကြေးကူညီမှုဖြင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍက ထူထောင်လျက်ရှိသော မီနီဂရစ် အရေအတွက်ထောင်ပေါင်းများစွာအပြင် လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းတွင် ဆိုလာ/ဟိုက်ဘရစ် မီနီဂရစ် ၄၀၀ ကျော်အထိ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားသည်။
“ အမျိုးသမီးတွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေသေးတယ်။ အဲဒါတွေက ကျွန်မတို့ ပြောင်းလဲလို့မရ နိုင်တဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ အတားအဆီးတွေ၊ အလုပ်ရဲ့သဘောသဘာဝတွေပေါ့။ အမျိုးသမီး တွေကို သူတို့ရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေကိုမြှင့်တင်ပြီး စွမ်းအင်ကဏ္ဍမှာ ရာထူးနေရာတွေရယူ ရယူဖို့ ကျွန်မအားပေးပါတယ်။ ဒါမှလည်း အမျိုးသမီးတွေရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အတားအဆီးတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့နေရာတွေမှာ ပိုမိုပါ ဝင်လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
ဒေါ်ဘရနီ၊ ဒေါ်ဝတ်ရည်တိုး(ရိုးဆလင်း)နှင့် ဒေါ်ရွှေဇင်မတို့ အားလုံးသည် အင်ဂျင်နီယာဘွဲ့ရများ ဖြစ်ကြပြီး စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြကာ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လာသူများ ဖြစ်ကြသည်။ ယခုအချိန်တွင်မူ ၎င်းတို့အားလုံးမှာ နိုင်ငံတွင်း မဟာဓါတ်အားလိုင်းပြင်ပ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ပိုမို ရရှိရေး အခွင့်အလမ်းကို အမိအရ ရယူလုပ်ကိုင်နေသည့် ကုမ္ပဏီများတွင် ခေါင်းဆောင်မှုနေရာမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြသည်။
ရိုးဆလင်းသည် စင်ကာပူအမျိုးသားတက္ကသိုလ်(National University of Singapore)တွင် လျှစ်စစ်အင်ဂျင်နီယာဘာသာရပ်မဟာဘွဲ့သင်တန်းကို တက်ရောက်အောင်မြင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့ သည့် ၁၀ နှစ်ခန့်က မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာခဲ့ပြီး T&T ကုမ္ပဏီကိုထူထောင်သူနှင့် မန်နေးဂျင်း ဒါရိုက်တာဖြစ်သူဒေါ်နှင်းကေသရာ၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အရှိန်ရလာသည့်စွမ်းအင်ကဏ္ဍလုပ်ငန်း အခွင့်အလမ်းများကို မြင်တွေ့သည့် အာဆီယံအင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးတို့နှင့်အတူ အလုပ်စတင်လုပ် ကိုင်ခဲ့သည်။ ယနေ့တွင်မူ T&T ကုမ္ပဏီသည် နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်နှင့် လျှပ်စစ်လုပ်ငန်းကဏ္ဍတို့ တွင် အတိုင်ပင်ခံလုပ်နှင့် စီမံကိန်းဖေါ်ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းများအပါအဝင် လုပ်ငန်းများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
“ပြည်ပမှာ ပညာသင်ခဲ့တော့ နည်းလမ်းတွေ ရှာတတ်လာတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက မီနီဂရစ်ကဏ္ဍမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီး များများစားစားမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီကဏ္ဍမှာ အလုပ်လုပ်တာမှာ တော့ အမျိုးသမီးဖြစ်နေလို့ဆိုပြီး ပြဿနာရှိမနေပါဘူး။ အမျိုးသမီးတွေက အစီအစဉ်ချတာမှာ တော်တယ်။ ပြီးတော့ အိမ်ထောင်စုဝင်တွေ၊ကျေးရွာအကြီးအကဲတွေနဲ့ နီးနီးကပ်ကပ် ဆက်သွယ် နိုင်သလို သူတို့ပြောတာတွေကိုလည်း အလေးထား နားထောင်နိုင်ကြတယ်” ဟု ရိုးဆလင်းက ဆိုသည်။
ဒေါ်ရွှေဇင်မသည် ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်မှ အီလက်ထရွန်းနစ်အင်ဂျင်နီယာဘာသာရပ်ဖြင့် ဘွဲ့ ရရှိခဲ့ပြီး စင်ကာပူအမျိုးသားတက္ကသိုလ်မှ မဟာဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်းသည် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ဆိုလာဆဲလ်များနှင့် နေရာမရွေးအသုံးပြုနိုင်သည့် နည်းပညာအသုံးပြုမှုများဆိုင်ရာ သုတေသန လုပ်ငန်း တွင် ၁၀ နှစ်ကျော်အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။
“ ကျွန်မစင်ကာပူမှာနေတုန်းက မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မပြတ်အဆက်အသွယ်ရှိတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာပြီး နိုင်ငံအတွက် အကျိုးပြုနိုင်မယ့် အခွင့်အရေးကိုလည်း ရှာခဲ့တယ်။ ကျွန်မ တတ်မြောက် ထားတဲ့ အင်ဂျင်နီယာပညာနဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာကျွမ်းကျင်မှုတွေကို ကျွန်မရဲ့ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး နိုင်ငံတွင်းမှာ စွမ်းအင်ကဏ္ဍကို အကျိုးပြုချင်တယ်။ အဲလိုအကျိုးပြုပြီး ရေရှည်တည်တံ့ တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အကျိုးသက်ရောက်မှု ဖြစ်ထွန်းစေချင်တယ်”
“အမျိုးသမီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ နမူနာပြခေါင်းဆောင်ပြရမယ်လို့ ယုံကြည်ထား တယ်။ ကျွန်မတို့အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ အလုပ်ကိုကောင်းကောင်းလုပ်နိုင်သူတွေ၊ ကြံ့ကြံ့ခံနိုင်သူတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ သက်သေပြရမယ်။ ကျွန်မအလုပ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီအလုပ်ရှင်က အမျိုးသမီး ဖြစ်နေတာကလည်း ကျွန်မအတွက်ကောင်းတယ်။ သူ့သမီးနှစ်ယောက်လည်း ကုမ္ပဏီ မှာပဲ အလုပ်လုပ်နေတယ်။ကုမ္ပဏီဒါရိုက်တာ အများစုကလည်း အမျိုးသမီးတွေပဲ”
“ဘယ်လိုအခက်အခဲအတားအဆီးတွေနဲ့ကြုံကြုံ ကျွန်မတို့နည်းလမ်းရှာ ဖြေရှင်းနိုင်ကြတယ်။”
တက္ကနိုဟီး (Techno-Hill )ကုမ္ပဏီ၏ မန်းနေးဂျင်းဒါရိုက်တာဒေါ်ဘရဏီသည် ကုမ္ပဏီ၏ လုပ်ငန်းခွဲတစ်ခုသာ ဖြစ်သော မီနီဂရစ်များထူထောင်သည့်လုပ်ငန်းကို မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၀၆ ခုနှစ်၌ စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ယခုအချိန်တွင်မူ တက္ကနိုဟီးကုမ္ပဏီ၏ လုပ်ငန်း ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာကျေးလက်ဒေသ၌ မီနီဂရစ်ထူထောင်မှုကို အလေးထားလုပ်ဆောင်နေသည်။ အဆိုပါကုမ္ပဏီသည် တနင်္သရီတိုင်း ဒေသကြီးတွင် ဆိုလာ/ဟိုက်ဘရစ် မီနီဂရစ် ၁၈ ခုကိုထူထောင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည့်အပြင် (၁၄) နှစ်ကြာ မီနီဂရစ်ထူထောင်သည့် အတွေ့အကြုံများကို အသုံးပြုကာ နေရာသစ် (၇)နေရာတွင် မီနီဂရစ်များ ထူထောင်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။
“အင်ဂျင်နီယာအလုပ်က ကြမ်းတမ်းတယ်။ ကျွန်မက ကလေးအမေဆိုတော့ အလုပ်နဲ့မိသားစု ဘဝကြား ဘက်မျှအောင်နေဖို့ အတော်ခက်ခဲတယ်။ အလုပ်မှာလည်း လုပ်ပေးရမှာ တွေက တသီတတန်းကြီး၊ပြီးတော့ သမီးအတွက်လုပ်ပေးရမှာတွေကလည်း တသီတန်းကြီးပဲလေ”
“အမေကတော့ ကျွန်မကို အားပေးရှာပါတယ်။ အခုခေတ်မှာ အမျိုးသမီးတိုင်း ကိုယ့်စိတ်ကူး စိတ်သန်းတွေနဲ့ ကိုယ်မျှော်မှန်းရာတွေ တကယ်ဖြစ်လာဖို့ ကြိုးစားနေကြတာလို့ အမေက ပြောပါ တယ်။ဒါကြောင့် ကျွန်မစိုးရိမ်စိတ်တွေဝင်တာ ဒါမှမဟုတ် စိတ်ပျက်အားငယ်တဲ့အခါ ကိုယ်သွား နေတဲ့လမ်းကြောင်းအတိုင်း ဆက်သွားဖို့ အမေက ပြောပါတယ်။ ကျွန်မမှာ သူ့ထက်အ ခွင့်အလမ်း တွေရှိနေတယ်ဆိုတာ အမေကမြင်တယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်မဆက်လုပ်ဖြစ်တာ”
“ ကျွန်မသမီးလည်း ကျွန်မအလုပ်လုပ်တဲ့နေရာတွေ ကို ရောက်ဖူးတယ် ။ ကျွန်မနဲ့အတူ ကျွန်မ အလုပ်လုပ်တဲ့ ရွာတွေကို သူလိုက်တယ်။ သူကပုံဆွဲတာတော်တော့ ခုဆိုသူက မီနီဂရစ်တွေ ၊ ဆိုလာ ဓါတ်အားပေးစက်ရုံတွေနဲ့ ဓါတ်အားရုံတွေကိုတောင် ပုံဆွဲတတ်နေပြီ”ဟု ဒေါ်ဘရဏီက ဆိုသည်။
ဝေးလံခေါင်သီသည့် ဒေသများသို့ ခရီးသွားရာတွင် စိတ်ဓါတ်လုံခြုံမှုရရန်ခဲယဉ်းပြီး၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း များကြောင့် စိန်ခေါ်မှုများရှိနိုင်သည် ဆိုသည့်အချက်ကို အမျိုးသမီး လေးဦးလုံးက သဘောတူ လက်ခံကြသည်။ သို့ရာတွင် ထိုအချက်များရှိသည့်တိုင် ၎င်းတို့သည် အားထားရလောက်သည့် စွမ်းအင် လိုအပ်ချက်ရှိသော ကျေးရွာများသို့ အရောက်သွားကြသည်။၎င်းတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့ဖက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရဒေသနှင့် တောင်ဘက်တွင်မူ တနင်္သရီတိုင်းဒေသကြီးတို့အထိ အရောက်ခရီးဆက်ခဲ့ကြသည်။ ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိမှုနှင့် စီမံချက်ချတတ်မှုတို့မှာ အထက်ပါစိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် အရေးပါသည်ဟု ၎င်းတို့ကဆိုသည်။
“အမျိုးသမီးတွေဖြစ်လို့ ကျွန်မတို့ဟာ တခါတလေ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတယ်။ဥပမာပြော ရရင်ကျွန်မတို့က အိမ်ခေါင်မိုးထိရောက်အောင်တက်ဖို့လိုတယ်။ ဒါပမယ့် ဘာသာရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေအရ အမျိုးသမီးတွေက အဲလိုလုပ်လို့မရပြန်ဘူး”
“ဒါကြောင့် ကျွန်မကတော့ နည်းပညာကိုပဲ အသုံးပြုတယ်။ အိမ်ခေါင်မိုးကို ကျွန်မ မိုဘိုင်းဖုန်း ကပဲ လှမ်းကြည့်ဆက်သွယ်ပြီး ကျွန်မကတော့ မြေပြင်မှာနေရင်း ဓါတ်ပုံတွေကိုလက်ခံယူတယ်။ ဘယ်လိုအတားအဆီးနဲ့ကြုံကြုံ ကျွန်မတို့ကနည်းလမ်းရှာ ဖြေရှင်းနိုင်ပါ တယ်”ဟု ရိုးဆလင်း က ဆိုသည်။
မီနီဂရစ်ပရိုဂျက်တစ်ခုအောင်မြင်ရေးအတွက် ကုမ္ပဏီဖက်မှဆောင်ရွက်ရသော အဆင့်များကို ၎င်းတို့က ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ကျေးရွာများရှိ အိမ်ထောင်စုအရေအတွက်နှင့် စွမ်းအင်ကို အကျိုးရှိရှိအသုံးချရန် လိုအပ်ချက်တို့ကို စစ်ဆေးပြီးမှ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရမည့် ကျေးရွာများကို ရွေးချယ်ရသည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကျေးရွာ လျှပ်စစ်ဓါတ်အား ရရှိရေးကော်မတီများနှင့် ကျေးရွာနေပြည်သူများနှင့် ဆက်သွယ်ပြောဆိုရာတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာ မှုလည်း ရှိရမည်ဖြစ်သည်။ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မည့် ကုမ္ပဏီများသည် ကျေးရွာနေပြည်သူများနှင့် ထဲထဲဝင်ဝင် တိုင်ပင်ရမည် ဖြစ်ပြီး ၊ ကျေးရွာလိုအပ်ချက်များကို လိုက်သာလဲသာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရမည်လည်း ဖြစ်သည်။ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မည့် ကုမ္ပဏီများသည် မီနီဂရစ်၊မီတာများ၊ လျှပ်စစ် ဓါတ်အားခနှုန်းထားများ နှင့် အားထားနိုင်သည့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားဖြင့် ချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည့် ပစ္စည်းကရိယာများ အကြောင်းကို အိမ်ထောင်စုများအား အသိပညာပေးမှု ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဖြစ်သည်။
“စီမံချက်ချတာ၊ ထဲထဲဝင်ဝင် အဆက်အသွယ်ပြုလုပ်တာနဲ့ အိမ်ထောင်စုဝင်တွေ ကျေးရွာအကြီးအကဲတွေ ပြောစကားကို နားထောင်ပေးတာတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေက တော်တယ်”
မီနီဂရစ်များရေရှည်တည်တံ့အောင်မြင်နိုင်ရန် အဓိကစိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်မှာ လုပ်ငန်းတွင်ကျယ်နေ သည့် လုပ်ငန်းများက အသုံးပြုလာအောင်ဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ မီနီဂရစ်ကို တွင်တွင် ကျယ်ကျယ်အသုံးမပြုခြင်းမှာ မီနီဂရစ်ထူထောင်သူများအတွက် အကြီးမားဆုံး အရဲစွန့်ရသည့် အချက်ပင်ဖြစ်ကြောင်း ဒေါ်ရွှေဇင်မက ဆိုသည်။
“ဒေသခံတွေက ကျွန်မတို့ကို မေးခွန်းတွေ အများကြီးမေးပါတယ်။ သူတို့တွေထဲက အများစုက အရင်ကဆို လုပ်ငန်းတိုးချဲ့ဖို့အခွင့်အလမ်း မရှိခဲ့ကြဘူး။ သူတို့ဆီမှာ အရင်ကလျှပ်စစ်မီးမရကြဘူး။ ဒီဇယ်အင်ဂျင်ပဲရှိတယ်။ အဲဒီဒေသခံတွေက [လျှပ်စစ်ဓါတ်အားနဲ့ သူတို့လုပ်ငန်းတွေကို တိုးချဲ့ဖို့] စိတ်ဝင်စားကြတယ်။ ဒါပေမယ့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားကို ပြောင်းသုံးနိုင်ဖို့စရိတ်အတွက် သူတို့မှာ အထောက်အပံ့လိုအပ်တယ်။ သူတို့ကို အသိပညာပေးဖို့နဲ့ အထောက်အကူပေးဖို့ လိုတယ်”
“ ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ပိုပြီးထိထိရောက်ရောက်လုပ်နိုင်မယ့် နည်းလမ်းတွေကို ကျွန်မတို့ ရှာနေ တာပါ။ မီနီဂရစ်ထူထောင်တဲ့လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒီလိုအခွင့်အလမ်းကို အရ ယူဖို့လိုတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒေသခံကျေးရွာနေပြည်သူတွေကို စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ တိုးချဲ့လုပ် ကိုင်ဖို့နဲ့ပတ်သက်လို့ အကြံပြုနိုင်တဲ့ အင်န်ဂျီအို (NGO) တွေအများကြီး ရှိတယ်လို့ ကျွန်မထင်တယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ရှင်းပြသည်။
လုပ်ငန်းအမှန်တကယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ကျေးရွာနေပြည်သူများမှာ စျေးကွက်များနှင့် တန်ဖိုးကွင်း ဆက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ပြင်အထောက်အကူ လိုအပ်သည်ဟု ရိုးဆလင်းက လက်ခံထားသည်။
“နည်းပညာနဲ့ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုလောက်ပဲလိုအပ်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ ရောင်းလိုအားကွင်းဆက် မှာလဲ အထောက်အကူရဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒေသခံပြည်သူတွေဟာ သူတို့လုပ်ငန်းတိုးတက်လာဖို့ အတွက် တန်ဖိုးကွင်းဆက်နဲ့ စျေးကွက်ချိတ်ဆက်ဖို့အတွက် အထောက်အပံ့လိုအပ်ပါတယ်”
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနာဂတ်ကာလ၌ မီနီဂရစ်များမှာ အလားအလာကောင်းမည်ဟု ထင်ကြောင်း ဒေါ်ဘရဏီကဆိုသည်။“ တနိုင်ငံလုံးမှာ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားလိုအပ်သလို လိုလည်းလိုချင်ကြတယ်။ ကျွန်မတို့လုပ်ငန်းတွေ မြန်မြန်ဖွ့ံဖြိုးလာဖို့လိုတယ်။ စွမ်းအင်ကဏ္ဍမှာ စိန်ခေါ်မှုတွေ အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိပေမယ့် ကျွန်မတို့တတ်နိုင်သလောက် မြန်မြန်ဆက်လက်ဖွ့ံဖြိုးလာအောင် ဆောင်ရွက် ရမှာပါ”
မြန်မာနိုင်ငံ၏ စွမ်းအင်လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်လိုသည့် အမျိုးသမီးငယ်များအား ဒေါ်ရွှေဇင်မက အကြံပေးစကားပြောကြားထားပါသည်။
“ စွမ်းအင်ကဏ္ဍမှာ အမျိုးသမီးငယ်တွေ ပါဝင်လာမှာကို ကျွန်မကြိုဆိုပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက အများကြီးအကျိုးပြုနိုင်သလို အလုပ်ကိုလည်း ပိုကောင်းအောင်တောင်လုပ်နိုင်သေးတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဦးဆောင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို သုတေသနလုပ်ကြည့်တဲ့အခါ ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ပုံအလေ့အထပိုကောင်းတာ၊လုပ်ငန်းခွင်ကျေနပ်မှုရရှိတာနဲ့အကျိုးအမြတ်ရရှိတာ တွေဟာ အချင်းအချင်းဆက်နွယ်မှုရှိတယ်ဆိုတာကို တွေ့ရပါတယ်။ ကျားမကွဲပြားမှုကို ကျွန်မ မစိုးရိမ်ပါဘူး။ အလုပ်ကိုအစွမ်းအစပြလုပ်ဖို့လိုတယ်၊ အဲလိုလုပ်လာသရွေ့တော့ စွမ်းအင်ကဏ္ဍမှာ ရာထူးနေရာအမျိုးမျိုးအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေရှိလာတယ်ဆိုတာကို ကျွန်မပြောချင်ပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံIFC အဖွဲ့၏ Powered by Women Initiative အဖွဲ့ကို ပူးတွဲဦးဆောင်နေသည့် မစ္စကိတ်လာဇာရပ်ဇ်ကိုလည်း Smart Power Myanmar ကသွားရောက်တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခဲ့ပါ သည်။ Powered by Women Initiative အဖွဲ့တွင် မိမိတို့ကုမ္ပဏီအတွင်း၌ အမျိုးသမီးဆက်စပ် သက်ဆိုင်သူများ (stakeholders) ပိုမိုများ ပြားလာရေး အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင် မှုအခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရေး၊အပြန်အလှန်လေးစားမှုရှိပြီး တစ်ဦးကိုတစ်ဦးဖေးမကူညီသော လုပ်ငန်းခွင် ဖြစ်ထွန်း ရေးနှင့် အစဉ်အလာသမရိုးကျမဟုတ်သည့်အလုပ်များတွင် အမျိုးသမီးများ အတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းမြှင့်တင်ရေးတို့ကို အလေးထားဆောင်ရွက်သည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှ ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင် ကုမ္ပဏီခြောက်ခုပါဝင်သည်။ ကနဦးဆောင်ရွက်သည့် နှစ်နှစ်ကြာကာလအတွင်း အဆိုပါ ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကုမ္ပဏီများ က ဆောင်ရွက် အောင်မြင်ခဲ့မှုများကိုကိတ်က ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ သည်။
“အင်ဂျင်နီယာ၊ စက်ရုံမန်နေဂျာနဲ့ ကွင်းဆင်းအရောင်းတာဝန်တွေယူတဲ့ နေရာ မျိုးလို သမရိုးကျ မဟုတ်တဲ့ ကဏ္ဍတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီးကို ကျွန်မမြင်မိ ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲမေးစရာရှိတာပေါ့။ ကျွမ်းကျင်မှုရရှိရေးနှင့် စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေးအတွက် မပြတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး၊ စွမ်းအင်ကဏ္ဍက စီအီးအိုတွေနှင့် အခြားခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ အပြင် စုပေါင်းပန်းတိုင်ရောက်ရှိရေးအားထုတ်တဲ့ နှစ်နှစ်ကျော်ကာလမှာ အဓိကနေရာက ပါဝင်ခဲ့ တဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ [သူတို့အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးအတွက်] အပြောင်း အလဲတွေ အများကြီး ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့လို့ပါပဲ”
“အချို့ကိစ္စရပ်တွေမှာတော့ အလေ့အထ အပြောင်းအလဲတွေဖြစ်လာလို့ အမျိုးသမီးတွေဟာ ပိုပြီးလေးစားခံရလောက်တဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ကိုရောက်လာကြပါတယ်။ အခြားဥပမာတွေပြောရရင် အမျိုးသမီးတွေကြောင့် ဝန်ထမ်းတွေအကြားကျားမကွာဟမှုကို လျှော့ချနိုင်လိုက်သလို ကျားမ ကွာဟမှု နည်းပါးတဲ့ ဆက်စပ်သက်ဆိုင်သူများဝန်းကျင်တစ်ရပ်ကို ပိုမိုဖန်တီးလာနိုင်ပါတယ်။ ခုတော့ အမျိုးသမီးတွေဟာ တစ်ဦးတစ်ယောက်ထဲဖြစ်ဖြစ်၊ ပူးပေါင်းလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် အသင်းအဖွဲ့တွေ ထူထောင်လာပြီး မလိုလားအပ်တဲ့ အဆီးအတားတွေကို အရှိန်ကောင်းကောင်းနဲ့ ဖယ်ရှားပြီး ရှေ့ဆက်နိုင်ဖို့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ ကျွန်မတို့က သူတို့ကို ယုံကြည်သလိုပဲ၊ ခုတော့ သူတို့ကလည်း သူတို့ကိုယ်သူတို့ ယုံကြည်လာကြပါတယ်။
ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးနှင့် အမျိုးသား လျှပ်စစ်ဓါတ်အား ရရှိရေး စီမံကိန်း၏ စီမံကိန်းမန်နေဂျာ ဒေါက်တာစိုးစိုးအုန်း၊ တက္ကနိုဟီးအင်ဂျင်နီယာရင်း(Techno-Hill Engineering) မှ မန်နေးဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်ဘရဏီအောင်၊ တဲလင့်အင်တက္ကနိုလိုဂျီ(T&T)မှ အရောင်းနှင့်နည်းပညာဒါရိုက်တာ ဒေါ်ဝတ်ရည်တိုး(ရိုးဆလင်း)၊ အတ်ရီနယူးရေးဘဲလ်အင်နာဂျီ (Earth Renewable Energy) လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဌာနအကြီးအကဲ ဒေါ်ရွှေဇင်မနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဘဏ္ဍာရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (IFC)မှ အာရှပတ်ဝန်းကျင်၊ လူမှုရေး နှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ အကြံပေးအဖွဲ့ ဒေသတွင်းအကြီးအကဲ မစ္စကိတ်လာဇာရပ်ဇ် တို့ကို Smart Power Myanmar ကသွားရောက်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ပါသည်။
